Bulgaarse wijngeschiedenis

De oudste sporen die wijzen op wijnbouw in Bulgarije zijn 3.000 jaar oud. De Bulgaren horen daarmee tot de oudste wijnmakers van Europa. Sindsdien heeft de wijnbouw verschillende pieken en dalen gekend. Direct na de val van de muur was Bulgarije enkele jaren zeer succesvol in West-Europa. Maar de wijngaarden en kelders waren verouderd. Dat is inmiddels veranderd. Bulgarije staat er goed voor. De kwaliteit is duidelijk toegenomen en de export stijgt.

bulgaarse wijngeschiedenis

De Oude Grieken maakten al wijn van Bulgaarse wijngaarden. De oudste sporen van wijnbouw zijn 3.000 jaar oud. Homerus rept in zijn Ilias al over honingzoete wijn uit de stad Ismarus in Tracië. Verschillende inheemse Bulgaarse druiven – Mavrud, Gamza, Misket en Dimyat - die tot op de dag van vandaag worden gecultiveerd stammen uit deze periode van voor Christus.

De Middeleeuwen

In de Middeleeuwen kreeg het Christendom zijn greep op de wijnbouw. Veel kloosters namen wijngaarden over of stichtten nieuwe. Ze speelden een belangrijke rol in de productie. Bulgaarse wijnen werden tot in Centraal Europa verkocht. Dubrovnik, in het zuiden van Kroatië speelde daarin een belangrijke rol als doorvoerhaven.

De Ottomaanse overheersing in de 16e en 17e eeuw had desastreuze gevolgen. De Islamitische Turken dronken geen wijn. De Christelijke Bulgaren bleven weliswaar wijn drinken, maar de handel viel stil.

bulgaarse wijn

Pas in de loop van de 18e eeuw nam de productie toe en kwam de export weer goed op gang. De meeste vaten gingen naar Rusland en Polen. Ook de kwaliteit nam toe. Verschillende Franse wetenschappers schreven in deze periode enthousiaste verhalen over hun Bulgaarse wijnervaringen.

Onafhankelijkheid

Toen Bulgarije in 1878 een onafhankelijke staat werd, was de wijnbouw goed op orde. Maar enkele jaren later vernietigde de druiflijs phylloxera vrijwel alle Europese wijngaarden. Ook Bulgarije bleef niet gespaard.

Met hulp van de Franse wijnexpert Pierre Viala nam het Bulgaarse ministerie van Landbouw het initiatief voor de wederopbouw. Viala was gecharmeerd van de inheemse Bulgaarse druiven. Hij zorgde ervoor dat ze – net als in Frankrijk – op Amerikaanse wortels geënt werden. Hij adviseerde de Mavrud, Miskat en Pamid druiven vooral in het Zuiden aan te planten. In het Noorden kwamen in zijn ogen de Gamza en Misket beter tot hun rech. Die verdeling is tot op de dag van vandaag duidelijk herkenbaar in de Bulgaarse wijngaarden.

Aan het begin van de 20ste eeuw werden, met Oostenrijkse en Franse hulp, verschillende coöperaties gesticht. De schaalomvang nam en geleidelijk werden enkele Franse druiven aangeplant als Riesling, Merlot en Cabernet Sauvignon. De toekomst van de Bulgaarse wijn zag er rooskleurig uit.

20ste eeuw

Met de communistische overheersing kwam een abrupt einde aan de voorspoedige ontwikkeling van de Bulgaarse wijn. Kwantiteit werd belangrijker dan kwaliteit.

Desalniettemin was Bulgarije vrijwel het enige land uit het Oostblok dat in de jaren 60 en 70 nog aardige hoeveelheid acceptabele wijnen naar het Westen exporteerde. Dit kwam vooral door de hulp van de Universiteit van California. Amerikaanse wetenschappers adviseerden vooral Franse druiven als Cabernet Sauvignon en Merlot aan te planten. Het Bulgaarse klimaat was ideaal om hier volle, fruitige rode wijnen van te maken. In die periode is de Cabernet Sauvignon uitgegroeid tot de meest aangeplante druif van het land.

Na de val van de muur

Direct na de val van de muur werden de Bulgaarse kelders en wijngaarden geprivatiseerd. Dat leidde aanvankelijk tot een korte opleving die ook aan de Nederlandse supermarkten niet voorbij ging. Bulgaarse wijnen waren populair vanwege hun zeer goede prijs-kwaliteit verhouding.

Maar de nieuwe Bulgaarse wijnbedrijven ontkwamen er niet aan flink te moderniseren. Er werd een wet ingevoerd die voorschreef dat tenminste 70% van de winst moest worden geïnvesteerd in het moderniseren van de wijngaarden en in moderne kelderapparatuur.
Dat is de kwaliteit duidelijk ten goede gekomen.

Tegenwoordig beheren ruim 80 vrij grote wijnbedrijven de bijna 100.000 hectare wijngaarden. Ze maken vooral rode wijnen. Het grootste deel wordt geëxporteerd. Rusland is van oudsher een belangrijke afzetmarkt. De export naar West-Europa groeit, met het Verenigd Koninkrijk als belangrijkste afnemer. De belangrijkste druiven zijn Cabernet Sauvignon (14%), Rkatsiteli (14%), Merlot (12%), Pimid (11%), Rode Misket (8%), Dimyat (6.5%), Muskat Ottonel (6%), Chardonnay (2.7%), Gamza (1.6%), Riesling (1.3%), Melnik (1%), Sauvignon Blanc en Traminer (1%).