Oranje wijn
Oranje wijnen zijn wijnen van witte druiven waarvan de schillen (en pitten) lang hebben mee geweekt. Die schillen en pitten geven kleur af waardoor de wijn amberkleurig of zelfs oranje wordt. En ze geven aroma's en smaakstoffen af. Oranje wijnen smaken daardoor heel anders dan witte wijnen. Het is echt een categorie wijn op zich zelf. Wil je eens een oranje wijn proeven? We hebben 38 oranje wijnen in ons assortiment. Je vindt ze op deze pagina.
De bekendste oranje wijnen komen uit Georgië, Slovenië en het Italiaanse Friuli. Ze zijn een trend in de internationale wijnwereld. Juist omdat ze zo anders zijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld 'blauwe wijnen' zijn oranje wijnen geen marketing truck. In Georgië worden al duizenden jaren oranje wijnen gemaakt. Het is de oudste manier van wijnmaken die door Unesco is beschermd. Ook in Friuli en Slovenië worden oranje wijnen volgens eeuwenoude tradities gemaakt. Die tradities zijn de laatste jaren door een aantal wijnmakers herontdekt.
Georgische oranje wijnen uit de 'Qvevri'
In Georgië - het oudste wijnland van de wereld - wordt wijn van oudsher gemaakt in grote aardewerken amforen, de zogenaamde Qvevri. De Qvevri wordt ingegraven in de kelder van de wijnmaker. Alleen de mond van de kruik steekt boven de grond uit. De druiven worden iets gekneusd en in de Qvevri gedaan. Georgische wijnmakers wachten vervolgens totdat de wijn op de eigen gisten gaat fermenteren. Ze voegen niets toe. Hooguit wordt af en toe in de Qvevri geroerd. Het duurt meestal een half jaar voordat de wijn in de Qvevri is vergist en gerijpt. De druivenschillen en -pitten zijn dan naar de bodem gezakt. De wijn heeft zichzelf gefilterd en wordt uit de Qvevri geschept of gezogen.
Oranje wijnen uit de Qvevri smaken heel bijzonder. Ze zijn amberkleurig of oranje. En ze hebben aroma's en smaken van gedroogd fruit, thee, soms sinaalappelschil, bergamot, gedroogde bloemen of kweepeer. Heel andere smaakkararkteristieken dan we in het Westen van wijn gewend zijn. Uiteraard is de ene Qvevri wijn de andere niet. Het gebruikte druivenras heeft bijvoorbeeld invloed. In feite zijn de verschillen net zo groot als bij gewone witte wijnen. De smaak van de Georgische Qvevri wijn is meestal vrij stevig. Door de lange schilweking hebben ze de structuur van een rode wijn. En ze hebben tannine want die komt van de schillen en de pitten. Daardoor kunnen ze gecombineerd worden met veel zwaardere gerechten dan een gewone witte wijn. Georgische oranje wijnen worden dikwijls gedronken bij geroosterd vlees en vettige gerechten.
De Georgiërs maken ook wijnen van blauwe druiven in de Qvevri. De verschillen met normale rode wijnen zijn kleiner. Normale rode wijn wordt immers ook langere tijd met de schil geweekt, daar krijgt ze haar kleur van. De Qvevri zelf geeft geen smaak af, in tegenstelling tot bijvoorbeeld houten vaten. Maar het schilcontact in de Qvevri is wel veel langer. Rode Qvevri wijnen hebben daardoor vaak een intens fruitige smaak.
Oranje wijnen uit Friuli en Slovenië
Friuli en Slovenië grenzen aan elkaar en kennen vergelijkbare wijntradities. Eén van die tradities is om de schillen van witte druiven lang in de most te laten weken. De oorsprong van deze traditie heeft waarschijnlijk met de plaatselijke Ribolla druif te maken. Deze druif heeft een zeer dikke schil en was vroeger moeilijk te persen. Wanneer deze druif gaat fermenteren wordt de schil zachter en is ze makkelijker te persen. Al honderden jaren hebben de wijnmakers daarom de gewoonte om witte wijnen met schil en pit te fermenteren. Niet in een Qvevri zoals in Georgië. Maar meestal in houten vaten. En het schilcontact is veel korter dan in Georgië. Ze smaken daardoor anders.
Het is vooral de Italiaanse wijnmaker Joska Gravner uit Friuli die oranje wijnen uit deze regio weer op de kaart heeft gezet. Gravner heeft zich er volledig in gespecialiseerd - met behulp van de kennis van Georgische wijnmakers - en internationaal een grote reputatie opgebouwd. Hij heeft navolging gekregen van tientallen wijnmakers, vooral uit Slovenië. Inmiddels experimenteren wijnmakers over de hele wereld met het maken van oranje wijnen. Sommeliers in de tophoreca hebben de trend opgepikt. In Japan zijn het zeer gewilde wijnen, net als in de tophoreca van New York en Londen. De verwachting is dat de trend uiteindelijk ook naar onze regio overwaait.